| 2. Dialogvindauge relaterte til biletstruktur | ||
|---|---|---|
|
Kapittel 15. Dialogvindauge |  |
| 2. Dialogvindauge relaterte til biletstruktur | ||
|---|---|---|
|
|
Kapittel 15. Dialogvindauge | |
Dialogvindauga i denne gruppa gjev deg kontroll med dei funksjonane som har med biletoppbygginga å gjera, altså lag, kanalar og banar.
Den viktigaste staden for å redigera, endra og handsama lag er i dialogvindauget «Lag».
Vindauget «Lag» er eit dokkpanel som kan limast inn i andre dialogvindauge. Sjå nærare om dette i Del 2.3, «Dialogvindauge og dokkpanel».
Du har tilgang til det:
frå biletmenyen via → → ,
frå fanemenyen i kva dokkpanel som helst ved å klikka på fana 
og velja → ,
frå standardsnarvegen: Ctrl+L.
Dersom minst eitt dialogvindauge er ope, kan du i menyen finna ei liste over løyste vindauge. Du kan i tilfelle lyfta banedialogvindauget frå biletmenyen: → .
Alle laga vert viste i lagdialogvindauget som miniatyrar. Dersom det er fleire lag i biletet, får du ei heil liste med miniatyrar. Det øvste laget i denne lista er det første synlege laget. Det nedste laget, bakgrunnen, er minst synleg, om synleg i det heile. Over denne lista er det ein del innstillingar som gjeld for kvart einskild lag. Under lista finn du nokre knappar som gjeld for heile lista. Dersom du høgreklikkar på miniatyren, dukkar sprettoppmenyen for lag opp.
Kvart lag vert vist i lista saman med attributta for laget:
Lagvisinga
Framføre miniatyren finn du eit auge. Du kan gjera laget usynleg eller synleg ved å klikka på dette auget. Dersom du held nede Shift-tasten samtidig, vert alle dei andre laga gøymde.
Lenk saman laga
Eit anna ikon viser eit kjede. Med dette kan du gruppera lag slik at du kan arbeida på meir enn eitt lag om gongen (for eksempel med flytteverktøyet).
Laginnhaldet vert vist som ein miniatyr. Hald venstre museknapp nede ei stund på miniatyren for å gjera han større. Ei kvit ramme rundt miniatyren viser at laget det gjeldande. Ei svart ramme viser at laget er slått av. Dette gjeld også når laget har ei maske.
Hovudattributtet er namnet på laget. Du kan redigera dette ved å dobbeltklikka på namnet. Du kan også bruka dialogvindauget i sprettoppmenyen som kjem opp når du høgreklikkar på laget.
![[Notat]](images/note.png)
|
Notat |
|---|---|
|
Dersom laget er eit animasjonslag (GIF eller MNG), kan det vera lurt å gje laget eit namn som inneheld ein del parameterar: Lag_namnet (pause i ms) (kombinasjonsmodell). For eksempel «Ramme_1 (100 ms) (bytt ut)». Pause («delay») bestemmer kor lenge laget skal vera synleg. Kombinasjonsmodellen bestemmer korleis overgangen mellom to bilete skal vera. Du kan velja mellom (kombiner) og (byt ut). |
Over laglista finn du ulike knappar som vert brukte for å bestemma ein del av eigenskapane til det gjeldande laget, dvs. det laget som er utheva i lista. Det du kan bestemma er «lagmodus», «dekkevne», «lås pikslar» og «lås gjennomsikt».
Lagmodus bestemmer korleis laget skal blandast med dei andre laga, og kunne kanskje like gjerne ha heitt blandemåte. Du vel modus frå nedtrekkslista. Alle dei ulike modus er nærare omtalte i Del 2, «Lagmodus».
Du bestemmer dekkevna for laget, dvs. kor gjennomsiktig det skal vera, med glidebrytaren. Ei dekkevne på 0 betyr at laget er fullstendig gjennomsiktig, medan ei dekkevne på 100 betyr at laget har full dekkevne og altså er fullstendig ugjennomsiktig. Dette er ikkje det same som lagmasker, som sett gjennomsikt piksel for piksel.
Du har tre val:
Lås pikslane: Dersom denne er trykt ned, kan du ikkje bruka nokon av dei penselbaserte verktøya (penselen, blyanten, viskeleret osv.), luftpenselen eller blekk-verktøyet. Dette kan vera nødvendig for å hindra uønskte endringar.
Lås plassering og storleik: Denne knappe slår av og på vernet av lag mot å verta flytte eller transformerte. Når denne knappen er trykt ned, kan du ikkje bruka nokre av transformeringsverktøya (roter, klipp, perspektiv og andre) eller flytta det.
Lås alfakanal: Denne knappen kontrollerar «låsinga» av innstilingane for gjennomsikt i laget. Når knappen er trykt ned, er alfakanalen for laget låst og du kan ikkje endra gjennomsikta. Legg spesielt merke til at same kva du gjer på eit gjennomsiktig område av laget, vil det ikkje ha nokon effekt.
Figur 15.5. Eksempel på bruk av «lås alfakanalen»
Det gjeldande laget har tre vassrette, gjennomsiktige, grøne linjer på ein gjennomsiktig bakgrunn. Oppå dette er det teikna ei loddrett, raud stripe. Det er ikkje merkt av for «lås alfakanalen». Ugjennomsiktige og gjennomsiktige område i det gjeldande laget vert teikna med raudt.
«Lås» avkryssa : Berre dei ugjennomsiktige områda i det gjeldande laget er teikna med raudt. Gjennomsiktige område er framleis gjennomsiktige.
![[Tips]](images/tip.png)
|
Tips |
|---|---|
|
Dersom lagnamnet vert vist i lagdialogvindauget i utheva trykk betyr dette at laget manglar alfakanal. |
Under laglista finn du eit sett med knappar som vert brukte for å gjera nokre grunnleggjande operasjonar på laglista.
Nytt lag
Her kan du oppretta eit nytt lag. Det vert opna eit dialogvindauge som er omtalt i Nytt lag.
Trykk Shift-tasten for å opna eit nytt lag med dei sist brukte innstillingane.
Ny laggruppe
Her kan du laga ei ny laggruppe. Det vert laga eit nytt lag der du kan setja eit lag.
Laggrupper er omtalte i Laggrupper.
Løft laget
For kvart klikk på denne knappen vert det gjeldande laget lyfta eitt steg høgare opp i stabelen. Held du samtidig nede Shift-tasten, vert laget lyft heilt til topps.
Senk laget
For kvart klikk på denne knappen vert det gjeldande laget senka eitt steg nedover i stabelen. Held du samtidig nede Shift-tasten, vert laget senka heilt til botnen.
|
|
Tips |
|---|---|
|
Før du kan flytta botnlaget, kan det vera nødvendig å leggja til ein alfakanal (gjennomsikt). Dette gjer du ved å høgreklikka på bakgrunnslaget og velja Legg til alfakanal frå menyen som dukkar opp. |
Dupliser laget
Denne knappen opprettar ein kopi av det gjeldande laget. Kopien får same namnet som originalen med eit tal etter.
Flett lag
Forankre laget
Før GIMP-2.10.18 var denne knappen permanent for forankring. No kan han brukast for forankring berre når det vert oppretta eit flytande lag (det forankrar det flytande laget til det laget som var det gjeldande). Elles er det eit -ikon
med mange bruksområde:
Flett dette laget saman med det første synlege laget nedanfor.
Trykk Shift-tasten: flett laga i laggruppa saman til eitt normallag.
Trykk Ctrl-tasten: flett alle synlege lag saman til eitt normallag.
Trykk Shift+Ctrl: flett alle synlege lag med sist brukte verdiar.
Slett laget
Slettar det gjeldande laget.
Andre funksjonar omkring lagstorleik er tilgjengelege i Oppsprettmenyen for lag som kjem fram ved å høgreklikka i lagdialogvindauget. Du finn dei også i undermenyen «Lag» i biletmenyen.
Har du bruk for å fletta saman lag, kan du gjera dette frå biletmenyen.
Dersom du held nede museknappen over miniatyren av laget i lagmenyen, vert visinga av miniatyren større, og du kan flytta laget dit du ønskjer.
Du kan sleppa laget ned på ein annan plass i lista.
Du kan også sleppa laget ned i verktøykassa for å oppretta eit nytt bilete av berre dette laget.
Endeleg kan du sleppa laget ned i eit anna bilete. Laget vert lagt inn i laglista over dei som er der frå før.
Du får opp ein sprettoppmeny for lagdialogvindauget ved å høgreklikka i dialogvindauget for lag eller ved å opna frå fanemenyen.
Dei fleste oppføringane i denne menyen er dokumentert ovanfor eller andre stader:
Med unatak for Breidd, Høgd og Fyll med er dette dialogvindauget det same som dialogvindauget Nytt lag. Difor refererer vi til dette dialogvindauget for informasjon om lagattributta.
Sjå Bland mellomrom i dialogvindauget for nytt lag.
Sjå Samansett plass i dialogvindauget for nytt lag.
Sjå Samansett modus i dialogvindauget for nytt lag.
Sjå dokumentasjonen for Fargetagg i dialogvindauget for nytt lag.
Desse kommandoane er forklarte ovanfor, sjå lagkarakteristikkane.
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Ny frå synlege.
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Storleik på laggrensene….
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Laget til biletstorleik.
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Skaler laget….
Sjå dokumentasjonen for Undermennyen for lagmaske for desse komandoane.
Berre ein av desse vil vera tilgjengeleg. Viss det gjeldande laget ikkje har alfakanal, kan du leggja til ein. Viss laget har alfakanal, kan du fjerna han.
Denne kommandoen slår saman alle synlege lag til eitt lag.
Denne kommandoen slår saman alle synlege lag til eitt lag og fjernar gjennomsikt.
I kvart lag kan du leggja til ei maske som styrer gjennomsikta for pikslane i biletlaget. Ei slik maske vert kalla ei lagmaske, og har same format og mengde pikslar som laget ho er knytt til. Kvar piksel i maska er kopla saman med tilsvarande piksel i laget, og kan ha ein gråtoneverdi frå 0 til 255. Det er denne verdien som bestemmer kor gjennomsiktig den tilsvarande pikselen skal vera. Ein piksel med verdien 0 er svart, og gjev full gjennomsikt til den tilsvarande pikselen i laget. Pikselen vert rett og slett usynleg. Ein piksel med verdien 255 er kvit, og gjer at den tilsvarande pikselen i laget ikkje har full dekkevne.
Du kan oppretta ei lagmaske ved å høgreklikka på laget for å få fram lagmenyen, og deretter klikka på Legg til lagmaske i menyen. Det vil då dukka opp eit dialogvindauge der du kan bestemme innhaldet i maska:
Kvit (Heilt ugjennomsiktig): Maska er kvit i lagdialogvindauget, noko som gjer alle pikslane i laget synlege i biletvindauget. Fargar du maska svart, vert alle pikslane i laget gjennomsiktige, altså usynlege.
Svart (Heilt gjennomsiktig): Maska er svart i lagdialogvindauget, noko som gjer alle pikslane i laget usynlege i biletvindauget. Fargar du maska kvit, vert alle pikslane i laget ugjennomsiktige, altså synlege.
Alfakanalen til laget: Maska vert ein kopi av alfalaget. Eventuell gjennomsikt vert overført til maska. Alfakanalen er uforandra.
Overfør alfakanalen for laget: Gjer det same som føregåande, men alfakanalen vert sett til full dekkevne, altså ugjennomsiktig.
Utval : Maska vert sett opp med pikselverdiane frå utvalet.
Gråskalakopi av laget: Maska vert sett opp med pikselverdiane frå laget.
Kanal: Lagmaska vert sett opp med ei utvalsmaske du har laga tidlegare og lagra i kanaldialogvindauget.
Inverter maska: Maska vert invertert slik at dei gjennomsiktige områda vert ugjennomsiktige, og omvendt.
Når det vert oppretta ei maske, vert dette vist med ein miniatyr til høgre for lagminiatyren i lagdialogvindauget. Ved å klikka på ein av miniatyrane, kan du slå på laget eller maska. Kva som er gjeldande vert vist ved at det vert lagt ei kvit ramme rundt miniatyren. Denne ramma er ikkje alltid så lett å sjå dersom miniatyren er lys eller heilt kvit.
Dersom du vil sjå innhaldet i maska i staden for verknaden, trykk Alt-tasten eller kombinasjonen Ctrl+Alt, samtidig med at du klikkar på miniatyren. Du kan oppnå det same med kommandoen vis lagmaske. Trykk Ctrl-tasten for å slå av lagmaska. Dette vert vist ved at ramma vert raud. Du kan gjera det same med kommandoen Slå av lagmaske. For å koma tilbake til normalvisinga, gjenta siste operasjon. Desse operasjonane er lagt inn for å letta arbeidet ditt.
Figur 15.8. Eit lag med lagmaske
Dette biletet har eit bakgrunnslag med ein blomst. Over dette eit einsfarga, blått lag med ei kvit lagmaske. Den kvite lagmaska gjer at det blå laget er fullstendig ugjennomsiktig. Berre det blå laget er synleg i biletvindauget.
Figur 15.9. Å mala på lagmaska
Det er teikna med svart på den gjeldande lagmaska. Sidan svart gjer laget gjennomsiktig, er det underliggjande laget synleg der det er teikna.
