| 3. Å angra | ||
|---|---|---|
|
Kapittel 3. Dei første stega med GIMP |  |
| 3. Å angra | ||
|---|---|---|
|
|
Kapittel 3. Dei første stega med GIMP | |
Nesten alt du gjer i GIMP kan gjerast om igjen. Du kan angra det siste du gjorde ved å gå inn på → i biletmenyen. Brukar du denne funksjonen ofte, vil det løne seg å læra snartastane for å angra: Ctrl+Z.
Du kan faktisk også angra angringane. Har du angra ein operasjon, og oppdagar at operasjonen likevel var betre før du angra, kan du finna fram → i biletmenyen. Sidan du truleg vil bruka også denne funksjonen nokså mykje, vil det forenkla arbeidet dersom du lærer deg snartastkombinasjonen Ctrl+Y, som gjer det same. Ofte kan det vera nyttig å kunna kontrollera effekten av endringar ved å klikka att og fram mellom Angra og Gjenta. Dette vil til vanleg kunna gjerast nokså raskt, og legg ikkje beslag på maskinressursar. Heller ikkje endrar det angreloggen, så det er heilt ufarleg.
![[Obs]](images/caution.png)
|
Obs |
|---|---|
|
Dersom du angrar ei eller fleire endringar og deretter arbeidar på biletet på ein eller annan måte, unnateke angra og gjenta, vil det ikkje vera mogleg å angra desse operasjonane. Dei er borte for alle tider. Dersom dette skaper problem for deg, er løysinga å laga ein kopi av biletet og arbeida på denne kopien i staden for på originalen. Ikkje nokon dum idé i alle tilfelle. (Berre hugs at loggen for angra/gjenta ikkje vert kopiert når du kopierer eit bilete). |
Har du stendig bruk for Angra og Gjenta, kan det vera enklare å arbeida med Angreloggen, eit dialogvindauge som viser ein kort omtale av kvart punkt i angreloggen. Du kan henta fram det aktuelle biletet ved å klikka på ønskt punkt i loggen.
Angreloggen er ein del av det aktuelle biletet, og går inn som ein av biletkomponentane. Difor set GIMP av minneplass for kvart bilete til denne funksjonen. Du kan bestemma kor mykje plass GIMP skal bruka på denne funksjonen ved å gå inn på Systeminnstillingar i brukarinnstillingane. Her finn du to viktige variablar, Minimum angrenivå som GIMP vil bruka, same kor mykje minne dei brukar, og Maksimalt angreminne. Dersom GIMP får behov for å bruka meir angreminne enn det som er tilgjengeleg, vert dei eldste punkta i angreloggen strokne.
![[Notat]](images/note.png)
|
Notat |
|---|---|
|
Sjølv om angreloggen er ein komponent i biletet, vert han ikkje lagra når du lagrar biletet i GIMP sitt eige XCF-format, som lagrar om lag alle andre bileteigenskapar. Når du opnar eit bilete på nytt, er angreloggen alltid blank. |
Måten GIMP brukar «Angra» på, er faktisk nokså sofistikert. Mange operasjonar krev svært lite minneplass i angreloggen, for eksempel om eit lag er synleg eller ikkje. Difor kan du utføra mange slike før minnet er fullt. Andre operasjonar, som om eit lag er synleg eller ikkje, vert komprimerte, slik at sjølv om du angrar dei fleire gonger, vil dei berre ta opp éin plass i angreloggen. Andre operasjonar krev store mengder minne. Dei fleste filtera er døme på dette. Sidan desse som oftast ligg i programtillegg, har GIMP ingen kontroll med kva som eigentleg er endra, og må difor leggja heile laget i angreminnet. Ikkje nok med det, men både den uendra og den endra versjonen må lagrast. Dermed kan det henda at du berre får høve til å gjera nokre få slike operasjonar før dei droppar ut av angreloggen dersom minnet ikkje er stort nok.
Hovudregelen er at operasjonar som gjer endringar i biletet kan angrast, medan operasjonar som ikkje endrar biletet ikkje kan angrast. Det finst likevel nokre få unnatak. For eksempel vert biletet på ingen måte forandra om du slår snarmaska av eller på. Likevel vert dette registrert i angreloggen. Forstørring, som for så vidt kan seiast å endre biletet, vert derimot ikkje registrert.
Dei få, men viktige, unnataka som ikkje kan angrast, sjølv om dei gjer endringar i biletet er:
Angreloggen er ein av biletkomponentane, så når biletet vert lukka og alle resursane vert frigjorte, er også angreloggen borte. Difor spør GIMP alltid om du verkeleg vil lukke biletet, dersom det ikkje er lagra etter siste endringa.
Med menyvalet «Tilbakestill biletet» vert biletet lasta inn på nytt, dvs. at det biletet du arbeidar med vert sletta og erstatta med den sist lagra utgåva av biletet. GIMP gjer dette ved å lukka det opne biletet og oppretta eit nytt. Dermed går angreloggen tapt. Du får difor alltid spørsmål om du verkeleg ønskjer å henta tilbake biletet.
Nokre av verktøya kan innehalda lange seriar med manipulasjonar, men berre det endelege resultatet vert registrert i angreloggen, ikkje dei einskilte stega. Den intelligente saksa krev at du merkjar av ein del punkt på biletet og deretter klikkar innføre området for å laga eit utval. Det er ikkje råd å angra kvart einskild punkt. Klikkar du på Angra etter at du er ferdig med saksa, fører dette deg tilbake til biletet slik det var før du byrja å markera punkta. Arbeidar du med tekst, kan du ikkje angra einskilde bokstavar. Angra vil ta bort heile det nye tekstlaget.
Filter og andre aktivitetar som vert utførte av programtillegg eller skript, kan angrast til liks med GIMP sine eigne effektar dersom dei er korrekt programmerte. Er programkoden feil, kan dei derimot øydeleggja angreloggen slik at det vert umogleg å angra også tidlegare handlingar. Programtillegga og skripta som følgjer med GIMP, bør vera til å stola på i så måte, men dette kan ein naturlegvis ikkje garantera for programtillegg frå andre. Sjølv om programma er koda korrekt, vil det alltid vera ein fare for uventa resultat dersom programma vert avbrotne medan dei er i arbeid. Det beste er å la slike programtillegg gjere seg ferdige før du klikkar Angre. Du bør i alle fall ha svært sterke grunnar for å klikka Angre medan eit slikt program er i arbeid.
