| 5.8. Kurver | ||
|---|---|---|
 |
5. Fargeverktøya |  |
| 5.8. Kurver | ||
|---|---|---|
| |
5. Fargeverktøya | |
Kurveverktøyet er det mest sofistikerte verktøyet GIMP har for å justera fargesettinga i eit bilete. Bruk litt tid og prøv deg fram, og du vil snart oppdaga at du raskt og effektivt kan bestemma kor djupe skyggane skal vere, kor lys himmelen skal vere og mykje, mykje anna. Verktøyet er vel verdt eit lite studium.
Du kan hente fram dette verktøyet anten
frå biletmenyen via → → eller →
eller ved å klikke på symbolet 
i verktøykassa dersom verktøyet er installert der. (Installeringa er forklart i Del 5.1, «Verktøydialogen».
Du kan lagre fargeinnstillingane i biletet ved å klikke på knappen (
) og hente dei tilbake ved å velje i
Trykk på symbolet 
for å opna denne menyen:
som lar deg Importere innstillingar frå fil eller Eksportere innstillingar til fil og gir deg tilgang til dialogvindauget for å handtere lagringane:
Du kan velje mellom fire kanalar:
Kurva styrer lysverdien for pikslane, altså kor lyse fargane skal vere.
Kurva styrer mengda av farge i den valde fargekanalen. Her betyr mørk at det skal vere mindre farge, og då naturlegvis at lys fører til meir farge.
Kurva styrer gjennomsikta for pikslane. Her betyr mørk at det skal vere meir gjennomsikt, og då må naturlegvis lys bety mindre gjennomsikt. Biletet eller det aktive laget må ha alfakanal for at dette valet skal vere tilgjengeleg.
Denne knappen fjernar alle endringane du har gjort og stiller verdiane tilbake til slik dei var i utgangspunktet.
Her kan du velje mellom lineær eller logaritmisk vising av histogrammet. Dette kan også gjerast frå dialogvindauget for verktøyinnstillingane. Dette histogrammet er normal grå ut og blir ikkje vist.
Den vassrette fargeovergangen: Denne representerer inngangsverdien. Verdien går frå 0 (svart) til 255 (kvit). Når du flytter på kurva blir denne skalaen delt i to. Den øvre delen viser den tonale balansen for laget eller utvalet.
Den loddrette fargeovergangen: Denne representerer utgangsverdien. Verdien går frå 0 (svart) til 255 (kvit).
Diagrammet: Kurva blir teikna på eit rutenett, og går frå nedre, venstre hjørne og opp til øvre, høgre hjørnet. Koordinata for peikaren blir vist i ei rute oppe til venstre. Når du opnar verktøyet er denne kurva ei rett linje fordi kvart inn-nivå samsvarar med tilsvarande ut-nivå. I kvar ende av kurva er det eit anker, eitt for svart (0) og eitt for kvitt (255).
Dersom du klikkar på ei kurve blir det oppretta eit anker der du klikka. Når musepeikaren er over eit anker, får han form av ei lita hand. Du kan forandre kurva ved å klikke og dra ankera. Klikkar du utanfor kurva blir kurva flytt slik at det nye ankeret blir inkludert i kurva.
Det aktive ankeret er kvitt, dei andre er svarte. Du aktiverer eit anker ved å klikke på det, eller ved å bruke tastane høgrepil og venstrepil på tastaturet. Tastane pil opp og pil ned vil flytte det aktive akeret opp eller ned. Dette kan brukast for å finstille posisjonen for ankeret. Held du samstundes nede Shift-tasten, vil ankeret flytte seg 15 pikslar om gongen i staden for ein.
Den kurvebiten som er mellom to anker blir kalla eit kurvesegment. Dette segmentet viser toneområdet for laget. Sjølvsagt kan du klikke inn nye anker i dette segmentet og forandre forma etter behov. Det er likevel ikkje råd å flytte eit anker forbi endeankera for kurva.
Du kan fjerne eit anker, unntatt dei i endane, ved å flytte det forbi eit anna anker på ein vassrett akse. Eit trykk på knappen Tilbakestill kanal vil fjerne alle ankera unntatt dei i endepunkta.
Fører du musepeikaren over biletet vil peikaren få form av ei pipette. Klikkar du på biletet med pipetta, vil det kome fram ei loddrett linje på diagrammet. Denne linja viser verdien den pikselen du klikka på har i den valde kanalen. Held du nede Shift-tasten samstundes med at du klikkar, vil det bli oppretta eit anker der kurva har den aktuelle verdien. Dersom du Ctrl-klikkar, vil det bli laga eit anker i alle kanalane, også alfakanalen dersom han finst. Du kan også halde nede Shift eller Ctrl medan du drar linja. Ankeret vil kome tilbake når du slepp museknappen.
Histogrammet for det aktive laget eller utvalet er sett inn bare som referanse, og er grå ut.
Dette er normalmodus og teiknar ei jamn kurve. Resultatet blir ofte meir realistisk enn det neste valet.
Med denne kan du teikne ei taggete linje som du kan gjere mjukare ved å klikke på knappen igjen.
Dersom denne er avkryssa, kan du sjå endringane direkte på biletet.
Dialogvindauget for verktøyinnstillingane
Sjølv om dette verktøyet normalt ikkje er tatt med i verktøykassa (sjå Del 5.1, «Verktøydialogen» om korleis du kan legge det inn), har det likevel ein innstillingsdialog der. Dette er
Desse to vala gjer det same som knappan 
(logaritmisk) og 
(lineær) i kurvedialogen.
Flett gjennomsnitt
I dei etterfølgjande eksempla blir ankerpunkta og segmenta flytt for å forme kurva. Kurva avbilder «inngangs»-fargetonen for det aktive laget eller utvalet på «utgangs»-fargetonen.
Flytter du ankeret for ein piksel oppover, vil den tilsvarande pikselen bli lysare.
Å flytte ankeret oppover
Meir vassrett kurve
Histogrammet viser ei komprimering av pikslar i utområdet. Dei mørkaste og lysaste pikslane forsvinn og kontrasten blir lågare.
Å flytte det øvre endepunktet mot venstre og det nedre endepunktet mot høgre har same verknaden som når du flytter den kvite glidebrytaren mot venstre og den svarte glidebrytaren mot høgre i nivåverktøyet. Alle pikslane som har ein høgare verdi enn kvitpunktet (den vassrette delen av kurva) blir kvite medan alle pikslane som har ein lågare verdi enn svartpunktet blir svarte. Pikslar som tilsvarer punkt på kurva som er flytte oppover blir lysare, og tilsvarande mørkare for kurvepunkt som er flytt nedover (grøne piler). Alle desse pikslane vil bli utvida for å dekke heile toneområdet ut frå filteret.
Histogrammet viser utvidinga av verdiane, frå svart (0) til kvitt (255). Kontrasten er auka. Sidan kanalen for lysverdi er vald, vil endringane gjelde alle kanalane. Fargane blir sterkare.
Inverterte kurver
Alle pikslane har fått komplimentærfargen fordi å trekke kanalverdien frå 255 gir komplementærfargen. Eksempel: Himmelblå (19, 197, 248) blir klar raud fordi 255 - 19 = 236, 255 - 197 = 58, 255 - 248 = 7, altså fargen 236, 58, 7 som hovudsakleg er raud.
Kontrasten er forbetra
Kontrasten i mellomtonene er auka ved å gjere kurva her brattare. Sjølv om høglysa og skyggane også har auka, er kontrasten i desse områda mindre fordi kurva er flatare.
