| 7.2. Konturutjamningsmatrise | ||
|---|---|---|
 |
7. Generiske filter |  |
| 7.2. Konturutjamningsmatrise | ||
|---|---|---|
| |
7. Generiske filter | |
Du har tilgang til filteret frå biletmenyen via → →
Dette er nok matematikarane sitt domene, men med prøving og feiling kan også andre få til svært så sofistikerte filtre ved hjelp av denne matrisen. Dei fleste filtra i GIMP er sett opp ved hjelp av denne matrisen. (Ei matrise er i denne samanhengen eit mønster sett opp i tabellform).
Kva i all verda er eigentleg ei kantutjamningsmatrise, eller som det også blir kalla, ei konvolusjonsmatrise? Konvolusjon er å kombinere ei matrise med ei anna matrise på ein eller annan måte.
Dette matrisefilteret bruker det biletet som skal behandlast som den første matrisa. Biletet blir her sett på som ei todimmensjonal samling av pikslar i rektangulære ruter. Filteret er i denne samanhengen kjernematrisa, og innhaldet i denne matrisa er avhengig av kva effekt du ønskjer av filteret.
GIMP bruker 5 × 5 eller 3 × 3 matriser. Her skal vi konsentrere oss om 3 × 3 matriser sidan desse er mest brukt. Dessutan kan du bruke desse matrisene til alle ønskte effektar. Dersom alle kantverdiane i ei kjernematrise er sett til null, vil systemet oppfatte dette som ei 3 × 3 matrise.
Filteret eksaminerer kvar enkelt piksel i biletet etter tur. Den pikselen som for tida blir analysert, kallar vi her for initialpikselen. Verdien av denne og verdiane av dei 8 omkringliggjande pikslane blir multipliserte med den tilsvarande verdien i kjernen. Den nye verdien til initialpikselen blir summen av desse multiplikasjonane.
Eit lite eksempel:
Figuren til venstre viser matrisa for biletet. Kvar rute representerer ein piksel og tala i ruta pikselverdien. Initialpikselen er markert med ein raud kant. Området som blir påverka av kjernematrisa er markert med ei grøn ramme. Biletet i midten viser kjernen og biletet til høgre det ferdige resultatet.
Filteret les piksel for piksel frå venstre mot høgre og frå topp til botn gjennom heile området som blir påverka av kjernen. Verdien for kvar piksel blir multiplisert med tilsvarande verdi i kjernen og resultatet blir lagt til dei andre verdiane slik: (100 × 0) + (50 × 1) + (50 × 0) + (100 × 0) + (100 × 0) + (100 × 0) + (100 × 0) + (100 × 0) + (100 × 0) + (100 × 0) = 50. Verdien av initialpikselen blir her altså 50.
Dette er den 5 × 5 kjernematrisa. Du skriv verdiar direkte i kvar rute.
Divisor: Resultatet av tidlegare kalkulasjon blir dividert med dette talet. Dermed kan du unngå alt for store fargeverdiar.
Forskyving : Dette talet blir lagt til resultatet av divisjonen for å unngå negativt resultat. Forskyvinga kan også vere negativ.
Utvid, Linjebryting, Beskjer
Når filteret arbeider på biletkanten vil deler av kjernen vere utanfor biletet. Her bestemmer du kva som skal gjerast i slike tilfelle:
Utvid: Den delen av kjernen som ligg utanfor biletet blir ikkje rekna med.
Linjebryting: Pikslane på motsett kant av biletet blir brukt. Pikslar som forsvinn frå ei side dukkar opp på den andre sida av biletet.
Beskjer: Pikslane ved kanten blir klipt vekk.
Du bestemmer her kva kanalar filteret skal verke på.
Når det er merka av for dette valet, vil divisor bli sett automatisk. Dersom resultatet blir 0 (det er ikkje råd å dele med 0) blir det lagt til 128. Blir resultatet eit negativt tal (det er ikkje råd å ha negative fargeverdiar), blir det lagt til 255.
Dersom det ikkje er avmerka for dette valet, vil ein eventuell alfakanal i biletet ikkje bli rekna med. Dette kan føre til ein del merkelege effektar dersom biletet blir sløra.
Oppsettet av ei kjerne bygger eigentleg på avansert matematikk, men du kan gjerne prøve deg fram, eller leite opp ferdige kjerner på Internett. Her er noen få eksempel:
