Figuur 3.1. Het standaardscherm van GIMP.

Dit is een eenvoudige opzet, GIMP heeft meer dan tientallen dialoogvensers die allemaal andere bewerkingsmogelijkheden bieden. Deze worden door de meeste gebruikers alleen geopend wanneer ze nodig zijn en gesloten na de benodigde bewerking. Ervaren gebruikerd houden het gereedschapsvenster en het lagen-venster altijd bij de hand. Het gereedschapsvenster biedt de belangrijkste toegang tot veel bewerkingsmogelijkheden in GIMP; als u dit scherm afsluit, is het zelfs zo dat het hele bijbehorende GIMP programma afgesloten wordt. (U dient echter daarvoor nog wel een keer expliciet te bevestigen dat u dit werkelijk wilt.) De gereedschapsopties zijn eigenlijk een apart dialoogvenster, die in de bovenstaande afbeelding gekoppeld met het gereedschapsvenster worden getoond. Ervaren gebruikers maken bijna altijd op deze manier gebruik van GIMP, het is namelijk tamelijk moeilijk de gereedschapen handig te gebruiken zonder in een oogopslag te zien hoe de verschillende bewerkingsmogelijkheden ingesteld staan. Het lagen-dialoogvenster is relevant als u met afbeeldingen met verschillende lagen werkt: zodra u ook maar enigzins het niveau van een absolute beginneling ontgroeid bent, zal dit bijna altijd het geval zijn. Tenslotte is het natuurlijk ook nodig om een venster te hebben waarin de afbeelding in kwestie te zien is.

Opmerking

Als de rangschikking van de GIMP-vensters op de een of andere manier tot een onoverzichtelijke janboel gesleept en geschaald is, kunt u de rangschikking zoals in de schermopname eenvoudig herstellen. Dit doet u met het Bestand menu. De opties Bestand → Dialogen → Nieuw Dok aanmaken → Lagen, Kanalen, en Paden maken een lagen-dialoogvenster aan, zoals het venster dat u in het plaatje ziet. In hetzelfde menu krijgt u door het volgen van Bestand → Dialogen → Gereedschapsopties een nieuw dialoogvenster met gereedschapsopties die u onderaan het venster van het gereedschapsvenster kunt koppelen. (In het hoofdstuk Koppelen van dialoogvensters wordt uitgelegd hoe u dialoogvensters aan elkaar kunt vastkoppelen.) Een optie om een nieuw venster met het gereedschapsvenster te maken zult u echter niet vinden omdat u die niet kunt weghalen zonder het hele GIMP programma af te sluiten.

In GIMP is het niet mogelijk alles ---bedieningsinstrumenten en afbeeldingen--- in een enkel, allesomvattend venster te houden zoals dat bij sommige andere programma's wel wordt gedaan. De ontwikkelaars van GIMP vinden dit een armoedige manier van omgang omdat het programma hierdoor allerlei extra taken moet uitvoeren die door gespecialiseerde venster-behandelprogramma's stukken beter afgehandeld worden. Dit zou niet alleen een enorme verspilling van hun tijd zijn, het is ook bijna onmogelijk dit zo te doen dat het op alle besturingssystemen waarvoor GIMP ontworpen is, goed werkt.

Voorgaande GIMP-versies (tot aan versie 1.2.5) waren nogal kwistig in het gebruik van dialoogvensters: ervaren gebruikers hadden vaak een tiental tot meer vensters tegelijkertijd openstaan, verspreid over het hele scherm in een onoverzichtelijke janboel. In GIMP is hier veel aan verbeterd omdat alle dialoogvensters op een flexibele manier aan elkaar gekoppeld kunnen worden.(Het Lagen-dialoogvenster bevat in dit voorbeeld vier verschillende dialoogvensters, die via tabbladen na elkaar toegankelijk zijn, hier zijn dat: `Lagen', Kanalen, Paden en `Overzich Ongedaan maken') Het kost enige moeite de omgang ermee in de vingers te krijgen, maar als dit gelukt is, hopen we dat u de effectiviteit ervan zult waarderen.

In de volgende hoofdstukken zullen we u verder langs de verschillende onderdelen van elk scherm in de schermafbeelding leiden. We leggen uit wat ze zijn en hoe ze werken. Als u deze hoofdstukken gelezen en begrepen heeft en ook de hoofdstukken die de opbouw van GIMP afbeeldingen behandelen heeft doornomen, zou u genoeg moeten weten om GIMP te gebruiken om afbeeldingen op een heleboel verschillende manieren te kunnen bewerken. U kunt daarna verder op uw gemak de rest van deze handleiding doorlopen (of gewoon met GIMP experimenteren) om de schier oneindige andere subtiele manipulatiemogelijkheden te ontdekken, wij wensen u hier veel plezier mee.

2.1. Het Gereedschapsvenster

Figuur 3.2. Afbeelding van het gereedschapsvenster

Het Hoofdgereedschapsvenster is het hart van GIMP, het is het enige onderdeel van het programma dat u niet kunt sluiten of verdubbelen binnen een uitvoering van het programma. Hier volgt een korte beschrijving van de aanwezige onderdelen.

Tip

In het gereedschapsvenster kunt u, zoals in de meeste onderdelen van GIMP, de muis enige tijd op een onderdeel ervan laten rusten om een "gereedschap-tip" te laten verschijnen. Deze vertelt u de naam van het onderliggende ding en legt in het kort uit wat u er mee kunt doen. In veel gevallen kunt u ook door op de F1-toets te drukken hulp krijgen over hetgeen zich op dat moment onder de muiscursor bevindt.

1. Gereedschapsvenster menu: Dit is een speciaal menu; het bevat enkele functies die nergens anders, in menu's die met afbeeldingen verbonden zijn, te vinden zijn. We hebben het hier over mogelijkheden om voorkeuren in te stellen, bepaalde soorten dialoogvensters maken enzovoorts. Al deze zaken worden volledig uitgebreid uitgelegd on het hoofdstuk over het Gereedschapsvenster menu.

2. Gereedschapspictogrammen: deze pictogrammen activeren de gereedschappen met verschillende functies: Het selecteren van delen van afbeeldingen, ze anders inkleuren, ze van vorm veranderen enzovoorts. Het hoofdstuk Inleiding in het gereedschapsvenster geeft een overzicht van de mogelijkheden die de verschillende gereedschappen bieden, ieder gereedschap zal ook uitgebreid in het hoofdstuk gereedschappen beschreven worden.

3. Voorgrond/Achtergrond kleuren: De gekleurde vlakken alhier tonen de huidige voor- en achtergrondkleuren die GIMP gebruikt in verschillende bewerkingen. Als u op een ervan klikt verschijnt er een venster waarin u een kleur kunt selecteren om de huidige mee te vervangen. Als u op de dubbelle pijl klikt verwisselt u de beide kleuren en met een klik op het kleine symbool in de linker onderhoek zet u ze weer terug naar zwart en wit.

4. Penseel/Patroon/Verloop De symbolen hier illustreren de huidige selectie voor het verfpenseel: dit wordt gebruikt door alle gereedschappen waarmee u in de afbelding kunt tekenen. (Onder tekenen worden trouwens ook bewerkingen als uiwissen en uitsmeren geschaard). Voor het patroon: dat wordt gebruikt bij het vullen van geselecteerde delen van afbeeldingen; En voor het verloop dat van belang is als een bewerking een geleidelijk kleurverloop nodig heeft. Als u op een van deze drie symbolen klikt opent u een dialoogvenster waarin u de huidige instellingen naar behoefte kunt veranderen.

5. Actieve afbeelding: (Dit is een nieuwe mogelijkheid in GIMP-2.2) In GIMP kunt u meerdere afbeeldingen tegelijkertijd ge-opend hebben, er kan er echter maar een tegelijk actief zijn. Op deze plaats kunt u een kleine weergave van de actieve afbeelding vinden. Als u er op klikt komt er een lijst met alle geopende afbeeldingen tevoorschijn en kunt u een andere activeren. (Door op het afbeeldingsvenster van de betreffende afbeelding te klikken bereikt u op vaak eenvoudiger wijze ook hetzelfde.)

   	Opmerking
   	Dit pictogram met de actieve afbeelding staat standaard niet getoond. Als u het in beeld wilt hebben kunt u het in het tabblad met Gereedschapsvoorkeuren aanzetten.

	Opmerking
	Iedere keer wanneer u GIMP opstart, staat hetzelfde gereedschap (het penseel), kleur, penseel en patroon ge-activeerd. Als u wilt dat GIMP met het werktuig en de instellingen van de laatste keer dat u het programma afgesloten heeft opstart moet u "Apparaatinstellingen opslaan bij verlaten ..." in het Voorkeuren/Invoerapparaten-menu aanvinken.