Hoofdstuk 11. Kleurbeheer met GIMP

Inhoudsopgave

1. Kleuren beheer in GIMP
1.1. Problemen van de werkvolgorde zonder kleurbeheer
1.2. Inleiding in het werken met Kleurbeheer

1. Kleuren beheer in GIMP

Veel apparaten die je gebuikt bij ontwerpen en fotografie, zoals digitale camera's, scanners, beeldschermen, printers etc. hebben hun speciale kleurweergave karakteristieken. Als je daar geen rekening mee houdt tijdens het bewerken en opslaan zou je zomaar schadelijke aanpassingen aan je afbeeldingen kunnen maken. Met de juiste instellingen kun je met GIMP betrouwbare uitvoer maken, zowel voor het web als voor afdrukken.

Afbeelding 11.1. Werkvolgorde bij Beeldbewerking

Werkvolgorde bij Beeldbewerking

Werkvolgorde zonder kleurbeheer

Werkvolgorde bij Beeldbewerking

Proces met kleurbeheer


1.1. Problemen van de werkvolgorde zonder kleurbeheer

Het basisprobleem van beeldbewerking zonder kleurbeheer is simpelweg dat je niet ziet wat je denkt dat je ziet. Dat betreft twee gebieden:

  1. Er zijn verschillen in de weergaven van kleuren door de verschillende karakteristieken van camera's, scanners, beeldschermen en printers

  2. Er zijn verschillen in de kleuren door de beperkingen van de verschillende apparaten van de kleuren die deze aan kunnen

Het voornaamste doel van kleurbeheer is deze problemen te voorkomen. De aanpak daarvoor omvat het toevoegen van een beschrijving van de kleureigenschappen van een afbeelding of van een apparaat.

Deze beschrijvingen worden kleur profielen genoemd. Een kleur profiel is in essentie een vertaaltabel om de specifieke kleureigenschappen van een apparaat te vertalen naar een apparaat-onafhankelijke kleurenruimte - de werkruimte genoemd. Alle bewerkingen worden dan uitgevoerd op de afbeelding in die werkruimte. Andersom kan het kleur profiel van het beeldscherm of de printer worden gebruikt om de afbeelding correct weer te geven op dat apparaat.

Het creëren van kleur profielen wordt meestal gedaan door de fabrikant van het apparaat zelf. Om deze profielen uniform bruikbaar te maken is er door het ICC (International Color Consortium) een standaard gecreëerd die ICC-profiel heet en die beschrijft hoe een kleurprofiel moet worden opgeslagen en toegepast.

1.2. Inleiding in het werken met Kleurbeheer

[Tip] Tip

De meeste parameters en profielen die we hier beschrijven kunnen worden vastgelegd in GIMP Voorkeuren. Zie Paragraaf 1.4, “Color Management” voor de details.

1.2.1. Input

De meeste digitale camera's voegen hun kleurprofiel toe aan de individuele foto's zonder interactie met de gebruiker. Digitale scanners doen doorgaans hetzelfde bij hun gescande afdrukken.

Afbeelding 11.2. Het ICC-profiel toepassen

Het ICC-profiel toepassen

Als je een afbeelding met een kleurprofiel opent in GIMP dan zal die voorstellen om het bestand te converteren naar zijn eigen RGB kleurruimte. Dat is standaard de sRGB kleurruimte, en wij bevelen aan om al je werk in die kleurruimte te doen. Wanneer je echter in het kleurprofiel van de afbeelding zelf wil blijven werken zal deze ook nog altijd correct worden weergegeven.

In geval dat er om een of andere reden geen kleurprofiel in een afbeelding is opgenomen en je weet (of kan raden) welke het moet zijn dan kun je die handmatig toekennen aan de afbeelding.

1.2.2. Weergave

Voor het beste resultaat heb je een kleurprofiel van je beeldscherm nodig. Als er een beeldscherm profiel bekend is, hetzij in je systeem of in de kleurbeheer sectie van de GIMP Voorkeuren, dan zullen de kleuren het best worden weergegeven.

Een van de belangrijkste opdrachten van GIMP kleurbeheer staat beschreven in Paragraaf 5.11, “Weergavefilters”.

Heb je geen kleurprofiel van je beeldscherm dan kun je er een maken met hardware kalibratie- en meetinstrumenten. Op UNIX systemen kun je het kleurprofiel maken met Argyll Color Management System[ARGYLLCMS] en/of LProf[LPROF].

1.2.2.1. Beeldscherm kalibratie en Profiel aanmaken

For displays there are two steps involved. One is called calibration and the other is called profiling. Also, calibration generally involves two steps. The first involves adjusting external monitor controls such as Contrast, Brightness, Color Temperature, etc, and it is highly dependent on the specific monitor. In addition there are further adjustments that are loaded into the video card memory to bring the monitor as close to a standard state as possible. This information is stored in the monitor profile in the so-called vcgt tag. Probably under Windows XP or Mac OS, the operating system loads this information (LUT) in the video card in the process of starting your computer. Under Linux, at present you have to use an external program such as xcalib or dispwin. (If one just does a simple visual calibration using a web site such as that of Norman Koren, one might only use xgamma to load a gamma value.)

The second step, profiling, derives a set of rules which allow GIMP to translate RGB values in the image file into appropriate colors on the screen. This is also stored in the monitor profile. It doesn't change the RGB values in the image, but it does change which values are sent to the video card (which already contains the vcgt LUT).

1.2.3. Afdrukvoorbeeld

Met GIMP kun je eenvoudig een voorbeeld laten maken van hoe je afbeelding er op papier uit zal zien. Met het kleurprofiel van je printer kan je beeldscherm in Soft Proof modus worden gezet. In zo'n voorbeeld zullen kleuren die niet kunnen worden afgedrukt worden gemarkeerd met een neutrale grijze kleur, zodat je nog dingen kan verbeteren voor je de echte afdruk maakt.