2. De Hoofdvensters van GIMP

De vensters van GIMP kunnen naar wens op twee manieren worden vormgegeven:

When you open GIMP for the first time, it opens in single-window mode by default. You can enable multi-window mode by unchecking the WindowsSingle-Window Mode option in the image menu bar. After quitting GIMP, GIMP will start in the mode you have selected next time.

Modus met Meerdere vensters

Afbeelding 3.2. Een voorbeeld van de Modus met Meerdere vensters.

Een voorbeeld van de Modus met Meerdere vensters.

The screenshot above shows the most basic multi-window arrangement for GIMP that can be used effectively.

You will see two panels, left and right, and an image window in the middle. A second image is partially masked. The left panel contains the Toolbox as well as Tool Options, Device Status, Undo History and Images dialogs together. The right panel contains Brushes, Patterns, Fonts and Document History dialogs together in a multi-tab dock, and Layers, Channels and Paths dialogs together in another multi-tab dock.

  1. De Gereedschapskist: bevat de hele verzameling van knoppen waarmee je de verschillende gereedschappen kan selecteren. Daaronder is ook de weergave van de Voorgrond en Achtergrond kleuren. Je kan desgewenst nog allerlei instellingen toevoegen. Gebruik daarvoor menuoptie BewerkenVoorkeurenGereedschapskist.

  2. Gereedschap Opties: Onder het gereedschapsvenster is het dialoog venster met de opties van het actieve gereedschap gekoppeld (in dit geval het gereedschap Verplaatsen).

  3. Een afbeeldingsvenster: Elke geopende afbeelding in GIMP wordt in een apart venster weergegeven. Er kunnen vele afbeeldingen tegelijkertijd geopend zijn: het maximale aantal wordt alleen door de capaciteit van de gebruikte computer(s) bepaald. GIMP kan ook draaien zonder dat er een afbeelding geopend is, er valt dan echter weinig nuttigs te doen. Het venster omvat ook het hoofdmenu van GIMP (Bestand, Bewerken, Selecteren . . .).

    Een afbeelding kan (veel) groter zijn dan het venster waarin het getoond wordt. In dat geval toont GIMP de afbeelding zoveel verkleind dat hij geheel in beeld is. Om de details te zien kun je op het beeld inzoomen, waarbij aan de zij- en onderkant schuifbalkjes verschijnen om willekeurige gedeeltes van de afbeelding in beeld te krijgen.

  4. The Brushes, Patterns, Fonts, Document History dock — note that the dialogs in the dock are tabs. The Brushes tab is open: it shows the type of brush used by paint tools.

  5. Layers, Channels, Paths: The docked dialog below the brushes dialog shows the dialogs (tabs) for managing layers, channels and paths. The Layers tab is open: it shows the layer structure of the currently active image, and allows it to be manipulated in a variety of ways. It is possible to do a few very basic things without using the Layers dialog, but even moderately sophisticated GIMP users find it indispensable to have the Layers dialog available at all times.

Het werken met dialogen en dokken staat beschreven in Paragraaf 2.3, “Koppelen van dialoogvensters”.

De modus Enkelvenster

Afbeelding 3.3. Het alles in één venster met de belangrijkste elementen.

Het alles in één venster met de belangrijkste elementen.

Je vindt hier dezelfde onderdelen, met kleine verschillen in hun werkwijze:

  • Left and right panels are fixed; you can't move them. But you can decrease or increase their width by dragging the moving pointer that appears when the mouse pointer overflies the right border of the left pane. If you want to keep the left pane narrow, please use the scroll bar at the bottom of the tool options to pan across the options display.

    If you reduce the width of a multi-tab dock, there may be not enough room for all tabs; then arrow-heads appear allowing you to scroll through tabs.

    Net als in de modus met meer vensters kun je alle panelen tijdelijk verbergen door de Tab toets in te drukken (in de afbeelding; in de vensters brengt een tab je bij het volgende invoerveld).

  • Het afbeeldingsvenster vult de ruimte tussen de beide panelen.

    Als je meerdere afbeeldingen opent, zal een nieuwe balk boven de afbeelding worden gemaakt met een tab voor elke afbeelding. Je kan daarmee wisselen van afbeelding, dat kan ook met de toetsen Ctrl+Page Up of Page Down en ook met Alt+Volgnummer. Volgnummer is het nummer van de tab; je moet hiervoor de cijfertoetsen boven de letters van je toetsenbord gebruiken (Alt-shift kan in sommige toetsenborddefinities nodig zijn).

Dit is een eenvoudige opzet, GIMP heeft tientallen dialoogvensters die allemaal andere bewerkingsmogelijkheden bieden. Deze worden door de meeste gebruikers alleen geopend wanneer ze nodig zijn en gesloten na de benodigde bewerking. Ons advies is: houd het gereedschapsvenster en het lagen-venster altijd bij de hand. Het gereedschapsvenster biedt de belangrijkste toegang tot veel bewerkingsmogelijkheden in GIMP; als je dit scherm afsluit, is het zelfs zo dat het hele bijbehorende GIMP programma afgesloten wordt. (Je dient echter daarvoor nog wel een keer expliciet te bevestigen dat je dit werkelijk wilt.) De gereedschapsopties zijn eigenlijk een apart dialoogvenster, die in de bovenstaande afbeelding gekoppeld met het gereedschapsvenster worden getoond. Ervaren gebruikers maken bijna altijd op deze manier gebruik van GIMP, het is immers lastig de gereedschappen goed te gebruiken zonder in een oogopslag te zien hoe de verschillende bewerkingsmogelijkheden ingesteld staan. Het lagen-dialoogvenster is relevant als je met afbeeldingen met verschillende lagen werkt, dus vrijwel altijd. Tenslotte is het natuurlijk ook nodig om een venster te hebben waarin de afbeelding in kwestie te zien is.

[Opmerking] Opmerking

Als een deel van de GIMP-vensters verdwenen is, kun je de rangschikking zoals in de schermopname eenvoudig herstellen. Dit doe je met het menu Vensters. De opties VenstersOnlangs gesloten dokken en alle opties van menu VenstersDokbare vensters bieden de dialoogvensters aan in een logische volgorde. In hetzelfde menu krijg je door het volgen van VenstersDokbare venstersGereedschapsopties een nieuw dialoogvenster met gereedschapsopties die je onderaan het venster van het gereedschapsvenster kunt koppelen. (In het hoofdstuk Koppelen van dialoogvensters wordt uitgelegd hoe je dialoogvensters aan elkaar kunt vastkoppelen).

In de volgende hoofdstukken zullen we je verder langs de verschillende onderdelen van elk component in de schermafbeelding leiden. We leggen uit wat ze zijn en hoe ze werken. Als je deze hoofdstukken gelezen en begrepen hebt en ook de hoofdstukken over de opbouw van GIMP afbeeldingen hebt doorgenomen, zou je genoeg moeten weten om GIMP te gebruiken om afbeeldingen op een heleboel verschillende manieren te kunnen bewerken. Je kunt daarna verder op je gemak de rest van deze handleiding doorlopen (of gewoon met GIMP experimenteren) om de schier oneindige andere subtiele manipulatiemogelijkheden te ontdekken, wij wensen je hier veel plezier mee!

2.1. De Gereedschapskist

Afbeelding 3.4. Afbeelding van het gereedschapsvenster

Afbeelding van het gereedschapsvenster

Het Gereedschapsvenster is het hart van GIMP. Hier volgt een korte beschrijving van de aanwezige onderdelen.

[Tip] Tip

In de gereedschapskist kun je, zoals in de meeste onderdelen van GIMP, de muis enige tijd op een onderdeel ervan laten rusten om een "gereedschap-tip" te laten verschijnen. Deze vertelt je de naam van het onderliggende ding en legt in het kort uit wat je er mee kunt doen. In veel gevallen kun je ook door op de F1-toets te drukken hulp krijgen over hetgeen zich op dat moment onder de muiscursor bevindt.

Onder de gereedschappen is standaard het blokje met de voorgrond- en achtergrondkleuren zichtbaar. Daarnaast kun je ook het blokje toevoegen met Penseelvorm, Patroon en Kleurverloop met menuoptie BewerkenVoorkeurenInterfaceGereedschapskist: Tools configuration.

  1. Gereedschapspictogrammen: deze pictogrammen activeren de gereedschappen met de verschillende functies: Het selecteren van delen van afbeeldingen, ze anders inkleuren, ze van vorm veranderen enzovoorts. Het hoofdstuk Inleiding in het gereedschapsvenster geeft een overzicht van de mogelijkheden die de verschillende gereedschappen bieden, ieder gereedschap zal ook uitgebreid in het hoofdstuk gereedschappen beschreven worden.

    [Opmerking] Opmerking

    Sinds GIMP-2.10.18, kunnen de gereedschappen in groepen worden samengevoegd. Zie Paragraaf 1.2, “Gereedschap pictogrammen”.

  2. Voorgrond/Achtergrond kleuren: De gekleurde vlakken alhier tonen de huidige voor- en achtergrondkleuren die GIMP gebruikt in verschillende bewerkingen. Als je op een ervan klikt verschijnt er een venster waarin je een kleur kunt selecteren om de huidige mee te vervangen. Als je op de dubbele pijl klikt verwissel je de beide kleuren en met een klik op het kleine symbool in de linker onderhoek zet je ze weer terug naar zwart en wit.

  3. Penseel/Patroon/Verloop De symbolen hier illustreren de huidige selectie voor het verfpenseel: dit wordt gebruikt door alle gereedschappen waarmee je in de afbeelding kunt tekenen. (Onder tekenen worden trouwens ook bewerkingen als uitwissen en uitsmeren geschaard). Voor het patroon: dat wordt gebruikt bij het vullen van geselecteerde delen van afbeeldingen; En voor het verloop dat van belang is als een bewerking een geleidelijk kleurverloop nodig heeft. Als je op een van deze drie symbolen klikt open je een dialoogvenster waarin je de huidige instellingen naar behoefte kunt veranderen.

  4. Actieve afbeelding: In GIMP kun je meerdere afbeeldingen tegelijkertijd geopend hebben, er kan er echter maar een tegelijk actief zijn. Op deze plaats kun je een kleine weergave van de actieve afbeelding vinden. Als je er op klikt komt er een lijst met alle geopende afbeeldingen tevoorschijn en kun je een andere activeren. (Door op het afbeeldingsvenster van de betreffende afbeelding te klikken bereik je op vaak eenvoudiger wijze ook hetzelfde.)

    : In Unix/Linux kun je de afbeelding op een XDS file manager slepen. XDS is een afkorting van X Direct Save Protocol: een feature van het X Window Systeem voor Unix-achtige besturingssystemen.

[Opmerking] Opmerking

At every start, GIMP selects the brush, color, pattern you used when quitting your previous session because the Save input device settings on exit in Preferences/Input Devices, is checked by default. If you uncheck it, GIMP will use a color, a brush and a pattern by default, always the same.

[Tip] Tip

The Toolbox window displays Wilber's eyes along the top of the dialog. You can click-drag-and-drop an image from a file browser into this area to open it. You can get rid of this logo by unchecking the Show GIMP logo option in Preferences/Toolbox.